حذف رسانه از سبد اعتماد شناختی به دلیل عجز در پاسخ به انتظارات نخبگی و بی‌اطلاعی از نیاز مخاطب | رسانه، باید دانشگاه باشد

به گزارش جام جم آنلاین از پایگاه خبری تحلیلی رادیو گفت‌وگو، یک متفکر حاصل میلیون ها انسان در طول سال ها است و نخبگان و متخصصان هر کشور را باید ثروت ملی آن سرزمین به شمار آورد.

نخبگان کسانی هستند که اندیشه مردم را بارور و مسیر جامعه بشریت را تغییر می دهند و برای کشور خویش علوم، فنون، ثروت، عزت و افتخار آفرین هستند.

نخبگان قادر هستند با تولید علم و فناوری، فرصت‌ های شغلی جدید برای جامعه ایجاد کنند لذا کشورهایی که در نخبه‌پروری، حفظ و نگهداری آنها می‌کوشند در فرایند جهانی شدن از سایر کشورها جلوتر خواهند بود.

به همین منظور برنامه «ساعت بیست و چهار و یک دقیقه» با حضور دكتر علیرضا داودی(كارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی) و دكتر محمدجواد بهمن آبادی (عضو پژوهشكده حكمرانی دانشگاه شریف) به موضوع علوم شناختی، نخبگان و توان شناختی- نقش نخبگان در شكل دهی ادراك می‌پردازد.

حذف رسانه از سبد اعتماد شناختی به دلیل عجز در پاسخ به انتظارات نخبگی و بی‌اطلاعی از نیاز مخاطب

دكتر علیرضا داودی، كارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی پیرامون علوم شناختی، نخبگان و توان شناختی- نقش نخبگان در شكل‌دهی ادراك گفت: یکی از مهم‌ترین پایه های شکل‌دهی نخبگان به ادراک، صنعت گفتمان قدرت آفرین است.

وی افزود: فقه رسانه کاملا شفاف است؛ وقتی گفته می‌شود اپوزسیون بد است نمی‌توان خانمی را با هر وضعیتی نمایش دهیم؛ هر وقت فاصله بین ارزش و عملکرد افزایش پیدا می‌کند مخاطب در فضای ضرورت‌ها می رود.

كارشناس ارشد رسانه با بیان اینکه جامعه می خواهد بسنجد آیا شناخت کارگزار از محیط و اقتضائات خودش صحیح است یا خیر، رابطه بین تو، من و نخبه بر اساس کدام مفاهیم است اظهار کرد: چون فاصله بین ارزش و عملکرد افزایش می شود جامعه سوال دارد که آیا در هر وضعیتی نخبه‌پذیر، نخبه‌گریز و نخبه‌ستیز هستید و باتوجه انتظارات و نیاز نخبگان ، سوال دارند که کارگزاران چه رابطه ای با نخبگان دارند.

وی افزود: کارگزار باید درک کند آستانه پذیرش، تحریک و تحمل جامعه محدودیت دارد و اگر پاسخ نگیرد سوالات رسوب می کند.

این کارشناس علوم شناختی با اشاره به اینکه مفصل ارتباط بین کارگزار، نخبه و مخاطب نیاز است که به تعبیری همان رسانه است ادامه داد: میزان نیازی که رسانه می تواند از جامعه برآورده کند همان پاسخ به توقعات است و باتوجه بهمیزان هدایت هایی که می تواند در چگونه زیستن در کارگزار ایجاد کند، عامل رسانه به عنوان متغیر متصل مؤثر خواهد بود.

وی افزود: وقتی رسانه در فرایندی قرار می گیرد که این فرایند در خود رسانه ها ایجاد تشویش می کند مخاطب ، نخبه و کارگزار مشاهده می کنند که آیا رسانه ها قدرت پاسخ به نیازهای خود را دارند یا خیر.

داوودی ضمن تشریح این پرسش که کارگزار، نخبه و مردم اعلام می کند که رسانه نخبه پذیری دارد یا نخبه گریزی؟ تصریح کرد: فردی که بدون دانش در جایگاه استادی باشد در حال نخبه کشی است چون دولت، نخبه و مردم رابطه ای مشخص دارند ولی چرا رسانه نمی تواند دارای علت هایی است.

وی ضمن اعلام اینکه رسانه از حد نیازهای حقیقی مخاطب بی اطلاع است افزود: رسانه نسبت به انتظارات نخبگی و اثبات اصالت مفید و مؤثر بودن در جامعه عاجز است و امکان ترجمه و ایجاد سپر پدافندی در حوزه دفاعی نسبت به کارگزار در مواجهه با نخبه و جامعه را ندارد.

كارشناس ارشد رسانه خاطرنشان کرد: کارگزار، نخبه و مردم به این جمع‌بندی می‌رسند رسانه قابل اعتماد و اطمینان نیست چراکه بین کارگزار، مخاطب و نخبه مشکلی نیست و وقتی تراز رابطه به هم می خورد رسانه دارای اهمیت می شود اما رسانه ای که نمی‌تواند حل بحران کند گاهی اوقات عامل بحران هم می شود از سبد اعتماد شناختی مخاطب، نخبه و کارگزار کنار گذاشته می شود.

وی افزود: پس از این مرحله رسانه قابلیت قرار گرفتن در فرایند تبدیل شدن به صنعت گفتمان قدرت‌آفرین را ندارد چراکه مسیر ضد گفتمان را در برابر خودش ایجاد می کند.

این کارشناس علوم شناختی گفت: برای همین است رسانه به عنوان مهم ترین رکن در حکمرانی مؤثر تکامل یافته غایب می شود و رسانه به عنوان صدای نخبه وقتی غیبت دارد به صورت اتومات نخبگان غایب می شوند لذا اصطکاک بین مردم و کارگزار افزایش می یابد.

وی افزود: رسانه با شناخت غیردقیق و درک ناصحیح و اتخاذ مدل ها و روش های غیرمرتبط و غیراصیل، با بحرانی به نام رسانه در ایجاد بحران های شناختی و ادراکی روبرو است لذا رسانه حل بحران رسانه عامل بحران می شود.

داوودی اظهار کرد: کنار کارگزار، نخبه و مردم باید رسانه ای هوشمند با قابلیت زیست بین مردم، داشتن شاخص های نخبگی و امکان تسری مفاهیم در حد قدرت کارگزاری قرار داشته باشد تا در شکل گیری ادراک و شناخت رسانه در اختیار نخبگان قرار گرفتن را داشته باشد.

رسانه باید دانشگاه باشد

دكتر محمدجواد بهمن‌آبادی، عضو پژوهشكده حكمرانی دانشگاه شریف پیرامون علوم شناختی، نخبگان و توان شناختی- نقش نخبگان در شكل دهی ادراك گفت: غیبت نخبگان در شرایطی اتفاق می‌افتد که کیفیت و کمیت پاسخگویی کارگزار محقق نمی‌شود و نخبه به دلیل اینکه اعتبار حداقلی خود را حفظ می‌کند طرف مخاطب را گرفته و این منجر به بی نظمی میدانی و ذهنی برای فضای اجتماعی می شود.

وی با بیان اینکه جامعه ای متکثر و با نوع نگاه های مختلف دارای تاب آوری اجتماعی در مسائل مختلف برای هضم مسائل کلان در ابرموضوعات است افزود: باورها، هویت فرهنگی، تاریخی و اجتماعی ایران در مجموع این ظرفیت را ایجاد کرده که تاب آوری بالایی نسبت به موضوعات داشته باشد اما فاصله ای بین ظرفیت ها و تاب آوری اجتماعی و نوع نگاه به عملکرد ایجاد شده است.

عضو پژوهشكده حكمرانی دانشگاه شریف ضمن اشاره به این مطلب که به نظر می رسد جامعه دارای توانمندی و مطلوب هایی است که این ظرفیت ها باعث شده که عدم پاسخگویی ها را هضم کند اظهار کرد: بین عملکرد و مطلوبیت های کارگزار فاصله جدی وجود دارد.

وی افزود: شاید تفاوت جدی بین ارزش‌های اساسی کارگزار با ارزش‌های اجتماعی و فرهنگی وجود نداشته باشد و آنچه برای مردم مسئله است از جنس مطالبه‌گری در حوزه فساد است اما در نحوه پاسخگویی تفاوت‌هایی ایجاد شده است.

بهمن‌آبادی با بیان اینکه نوع روایت موضع ها انتظارات را مشخص می‌کند ادامه داد: کارگزاران اعلام می‌کنند نخبه پذیر هستیم ولی نخبگان در حل مسائل غایب هستند و نخبه باید تصمیم‌سازی داشته باشد و باید روی راه حل نخبگان کار شود.

وی افزود: نخبگان اعلام می‌کند کارگزاران در فرایند تصمیم گیری عدم تعهد به نخبگان دارند و در صورت حضور یا غیبت نخبه برای کارگزار تفاوتی ندارد و ارائه و پذیرش بهترین راه حل ها ضمانت اجرایی از سوی کارگزار ندارد.

عضو پژوهشكده حكمرانی دانشگاه شریف با اشاره به اینکه از سوی دیگر عموم جامعه با نیازهای جاری و روزمره مواجه هستند که بهداشت روانی مخاطب نسبت به نیازهای روزمره و تعالی نیازها ایجاد می شود تصریح کرد: مطلوبیت های مخاطب اتفاق نمی افتد و نیازهای روزمره نیز طی رفت و برگشت بین نخبه و کارگزار دچار تغییرات می شود.

وی افزود: رسانه باید دانشگاه باشد چون ماموریت دانشگاه آگاهی توأم با بصیرت و بینشی است که تنظیم گر کنشگرهای مختلف اجتماعی است.

بهمن‌آبادی با بیان اینکه حکمرانی شناختی که پیشرفته ترین نوع حکمرانی و نیاز امروز است که همه حکمرانی اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی را تحت تاثیر قرار می دهد خاطرنشان کرد: نقش نخبه در جریان‌های عمومی و آحاد مردم و شدت تاثیر و جنس روایتی که به جامعه ارائه می‌شود و یا برای ساخت آن صورت بندی می کند تحت چه عواملی است دارای اهمیت خواهد بود.

وی افزود: نوع نیازهایی که نخبه از جامعه به کارگزاران ارائه می دهد به صورت کمک کننده به تصمیم‌گیری و جامعه برای ترجمه مسئله به صورت یک ساختار و روایت پایدار است.

عضو پژوهشكده حكمرانی دانشگاه شریف با تشریح عوامل غیبت نخبه در این شرایط گفت: علاوه بر صورت بندی مسائل توسط نخبه، موضع یابی که از هر کدام از کنشگران توسط رسانه می شود در تنظیم گری و ایجاد مفاهمه و معنابخشی مؤثر است.

وی افزود: مهم ترین موضوع رسانه انتقال پیام با چه نوعی برای تنظیم‌گری بین انتظارات است که مدیریت انتظارات می‌تواند حکمرانی شناختی مطلوب را در بستر رسانه شکل دهد نیازمند هر سه گروه است یعنی رسانه‌ای می‌خواهیم از جنس ، سازکار و غایت مردم و البته محتوای رسانه باید نخبه‌محور باشد و از سوی دیگر هدایت گر به کارگزار باشد تا حکمرانی شناختی که در بستر رسانه به منظور تعدیل گری در بخش نخبه، کارگزار و جامعه باید ایفا کند به صورت درست اتفاق بیفتد.

بهمن‌آبادی اظهار کرد: اگر رسانه از نقش هدایت گر کارگزار، صدای نخبه و برآوردگر نیازهای مردم را فاصله نگیرد می تواند حکمرانی شناخت و روایت پردازی همواره تنظیم گر است.

برنامه ساعت بیست و چهار و یك دقیقه با بررسی تاریخچه علوم‌شناختی و كاربردهای آن در حوزه‌های مختلف و شباهت و تفاوت‌هایی كه با حوزه‌های علوم روانی دارند، به بررسی شناسه‌ها، شاخص‌ها، تاكتیك‌ها و تكنیك‌های علوم‌شناختی در حوزه سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و رسانه می‌پردازد. این برنامه دوشنبه‌ها و چهارشنبه‌ها ساعت 16 به مدت ۶۰ دقیقه روی موج اف‌ام ردیف ۱۰۳. ۵ مگاهرتز تقدیم مخاطبان فرهیخته رادیو گفت‌وگو می‌شود.

شبكه گفت‌وگو را علاوه بر امواج رادیو می‌توانید از طریق گیرنده‌های دیجیتالی، رادیو نما، اپلیكیشن ایران صدا و آدرس اینترنتی radiogoftogoo. ir نیز دریافت كنید.

همچنین علاقه‌مندان می‌توانند از طریق شماره ۰۹۰۳۹۱۳۴۷۴۴ در پیام‌رسان‌های مجازی و سامانه پیامكی ۳۰۰۰۰۱۰۳۵ با این برنامه و دیگر برنامه‌های رادیو گفت‌وگو در ارتباط باشند.